04/07/2025
Servicetechnieker ijs- en chocolademachines
ECD BV
regio Antwerpen
CONGRES
Cool and Comfort 74 – september 2017
12de IEA Heat Pump Conference in Rotterdam
“Nooit eerder zijn er zoveel warmtepompspecialisten samengekomen, grijp het momentum”, roept Per Jonasson van het internationale organisatiecomité de deelnemers op.
Hans van Steen (DG Energy): “Europa trekt de duurzame kar en kijkt achterom naar de andere continenten om te volgen.”
Edward Vineyard (ORNL): “De huizencrisis heeft de warmtepompmarkt in de VS een zware slag toegebracht.”
Annelies Vandermeulen (KU Leuven) deelde haar onderzoeksresultaten naar een realistische primary energy factor.
Karin Amrane (AHRI): “Het Verdrag van Kigali moet nog geratificeerd worden door het Amerikaanse congres, en we gaan er nog steeds van uit dat dit ook zal gebeuren niettegenstaande de vele doemberichten.”
Van 15 tot 18 mei 2017 ging in Rotterdam de 12de IEA Heat Pump Conference door. Dit driejaarlijks high end event bracht 560 deelnemers uit 32 landen bij elkaar om gedurende vier dagen met 250 presentaties en debatmomenten op de agenda hun expertise, ervaringen en R&D over warmtepompen te delen. Bestaande en nieuwe toepassingen werden besproken, en dit zowel vanuit praktisch als theoretisch oogpunt. Belangrijk hierbij is de deelname aan de 12de IEA Heat Pump Conference door zowel beleidsmakers, de industrie als de wetenschapswereld.
Tijdens de eerst dag werden door het TCP-HPT (Technical Collaboration Program on Heat Pumping Technologies) zeven workshops georganiseerd waarin tot de kern van de zaak werd gedebatteerd rond NZEB (Net Zero Energy Building) bij renovatie van residentiële toepassingen, slimme energiedistributiesystemen, warmtepompen voor de industrie, de toekomst van airconditioning, geothermie en energieopslag, warmtepompen + zonne-energie en energiestrategieën in de stedelijke omgeving zoals stadsverwarming. Voor iedere workshop waren de inschrijvingen beperkt, waarmee de organisatie de interactie wilde bevorderen.
Dezelfde dag kreeg de organisatie echter af te rekenen met een onvoorziene gebeurtenis: de kampioenenviering van Feijenoord Rotterdam, waardoor de binnenstad – en dus ook de straten rond het World Trade Center – werd ingenomen door 130.000 uitzinnige supporters. Maar gelukkig bleef de viering netjes en kregen de congresdeelnemers er een gratis attractie bovenop.
Bindmiddel
Op dinsdag ging het eigenlijk congres van start met een plenaire zitting. De aanwezigen kregen te horen dat ze deelnamen aan het grootste warmtepompencongres ooit, zowel in aantal deelnemers als presentaties. “We hebben een boeiend programma samengesteld met telkens vier parallelsessies waaruit iedereen de onderwerpen kan kiezen die hem het meeste interesseren”, vertelde Per Jonasson, voorzitter van het internationale organisatiecomité. “Maar wat ik vooral vraag: grijp de kans om contacten te leggen. Nooit eerder zijn er zoveel warmtepompspecialisten samengekomen. Verzamel informatie, wissel ervaringen uit, maak afspraken om in de toekomst samen te werken, laat deze kans niet ontglippen!”
Aanvankelijk werden er links en rechts wel wat wenkbrauwen gefronst toen Rotterdam werd geselecteerd om de 12de IEA Heat Pump Conference te mogen organiseren. Nederland is toch gasland? Rotterdam is toch een toevoerhaven voor petroleum, gas en steenkool? Gedeeltelijk waar. Zowel Nederland als Rotterdam kregen tijdens het congres de kans om deze vooroordelen te weerleggen. Zoals in andere landen transformeert ook in Nederland de energiesector. Met fossiele brandstoffen wordt energie verplaatst, met warmtepompen wordt energie geproduceerd. Rotterdam heeft de voorbije jaren een geweldige verandering ondergaan, waarbij in verschillende prestigieuze bouwwerken warmtepompen zijn toegepast. Denk maar aan het World Trade Center, het Centraal Station, de Markthal, de Maastoren, Eneco World en de Blaaktoren. Warmtepompen overstijgen al lang de bouwwereld. Ook in industriële en commerciële toepassingen werden grote stappen voorwaarts gezet. “Warmtepompen vormen het bindmiddel tussen mensen en sectoren”, aldus Per Jonasson.
Power to heatpump
Stephen Renz (voorzitter TCP-HPT) gaf uitleg over het internationale framework voor samenwerking binnen de warmtepompsector. Netwerken en R&D-uitwisseling brengen het onderzoek in een stroomversnelling. Momenteel nemen zestien landen uit Noord-Amerika, Azië en Europa (waaronder België en Nederland) aan het programma deel. “Iedereen heeft de mond vol van ‘power to heat’, maar ik denk dat we volop moeten gaan voor ‘power to heatpump’. De aarde zal niet gered worden door te investeren in energieproductie, maar door de primaire energiebehoefte te verminderen. Warmtepompen met hernieuwbare energie uit zon, wind, water of geothermie zullen hierin een belangrijke rol spelen.”
De 12de IEA Heat Pump Conference gaf aan de Europese Commissie een platform om aan het mondiale gezelschap inzicht te geven in de Europese ambities… en problemen. “De energieconsumptie in EU28 (= de 28 lidstaten van de EU) kwam in 2015 voor 83,6% uit niet-hernieuwbare en 16,4% uit hernieuwbare energie”, legde Hans van Steen (adviseur bij DG Energy) uit. “Voor verwarmen en koelen en elektriciteitsproductie zitten we op de goede weg, maar de transportsector blijft onze achillespees want een oplossing lijkt ver weg. Wat onze veelbesproken 20-20-20-doelstellingen betreft, wijst alles erop dat we ze zullen halen… als EU28! Er zijn lidstaten die opmerkelijk goed presteren (Zweden, Finland, Denemarken, Litouwen, Oostenrijk), maar anderen laten het wat varen en hebben nog een lange weg te gaan. Zal ik er enkele wakker schudden? België, Nederland, Cyprus, Hongarije, Malta. Maar ondertussen hebben we onze ambities aangescherpt en is 2020 een tussenstap naar 2030, waar we gaan voor 40% vermindering van de CO2-uitstoot, 27% hernieuwbare energie en 30% energie-efficiëntie. Europa zal de duurzame kar trekken en hoopt dat de andere continenten volgen.”
Coal to electricity
Hoe zit het met de warmtepomp in de VS? “We waren gedurende 15 jaar zeer goed bezig met een stabiele groei, tot de huizencrisis ons nekte”, wond Edward Vineyard (Oak Ridge National Laboratory) er geen doekjes rond. “In 2005 werden er 8,6 miljoen warmtepompen geplaatst, in 2010 waren dat er maar 5 miljoen meer. Maar het herstel is ingezet, met vorig jaar terug 7,3 miljoen. Grosso modo staan er in de VS 120 miljoen woningen, waarvan nog meer dan de helft met gas wordt verwarmd. De grootste kansen liggen in Californië, beschouwd als een vooruitstrevende staat maar waar de overheid en de bevolking duurzaam denken maar nog te weinig handelen.”
De situatie in Azië is heel uiteenlopend. In Japan gaan warmtepompen – net zoals natuurlijke koudemiddelen – hard. Ook in China (een belangrijke fabrikant van warmtepompen) is de situatie veelbelovend. Cooper Hangyi Zhao van CHPA (China Heat Pump Association): “Luchtvervuiling is een groot probleem in Noord-China. Omdat er ernstige gezondheidsproblemen ontstaan, zal de overheid ingrijpen. Een grote schuldige voor de luchtvervuiling is steenkool, met een opmerkelijke vaststelling: verhoudingsgewijs is de vervuiling vanuit een steenkoolcentrale 10x minder dan vanuit een particuliere steenkoolkachel. Met het ‘coal to electricity’-programma wil de overheid hier iets aan doen. Steenkool produceert elektriciteit die op zijn beurt wordt gebruikt in warmtepompen. In Beijing werden vorig jaar 161.000 warmtepompen geplaatst en het doel voor dit jaar is 300.000. Ook de jaarlijkse subsidies voor geothermische ontwikkelingen zijn in 2016 sterk opgetrokken.”
De 13de IEA Heat Pump Conference gaat door van 11 tot 14 mei 2020 op Jeju Island in Zuid-Korea en kreeg als titel ‘Heat Pumps – Mission for the Green World’ mee.
Door Rudy Gunst
“We zullen de 20-20-20-doelstellingen halen… als EU28. Sommige lidstaten zoals Nederland en België hinken achterop.”