HEAT PUMPS
Cool and Comfort 105 – mei 2025

Glycoloplossing op maat voor complexere geothermische boringen

Smeyers NV uit Zandhoven is uitgegroeid tot de toonaangevende marktspeler voor complexere geothermische projecten. De knowhow en de ervaring vloeien voort uit de bemalingshistoriek van het bedrijf. Voor geothermische boringen werkt Smeyers nauw samen met de Business Unit Proviflow HTF van de firma Proviron. In opdracht van de ESCo Noven voerde het Vlaamse bedrijf op de werf BULA/Veemarkt in Brugge uit, een van de grootste geothermisch projecten in ons land ooit: 180 boringen van 150 meter diep

Vanuit de hoofdzetel van Smeyers in Zandhoven – waar administratie, planning etc worden opgevolgd – wordt de voornaamste activiteit, bemaling, aangestuurd. Enkele jaren terug werd ook geothermie opgestart. Vanuit een strategische visie werd deze activiteit vorig jaar ook opgestart in Hoeselt, na de opening van een nieuwe hub in Aalter. Met 3 boortorens kan Smeyers Geothermie ook de complexere projecten aan. “Voorbereiding, organisatie en communicatie zijn hierbij zeer belangrijk. We werken decentraal, de boortorens worden regionaal ingezet. Vanuit het depot Aalter worden de boorploegen voor Oost- en West-Vlaanderen aangestuurd, vanuit Hoeselt-Bilzen deze voor Antwerpen en Limburg. Deze lokaal verankerde boorploegen, inclusief werfleider, projectleider en supervisor, zijn goed vertrouwd met de ondergrond (zand, klei, Maasgrind etc). Ons eigen service center in Beerse is standby voor eventuele interventies op de werf”, zegt Tom Cox, Project Manager bij Smeyers, sinds 2021 100% deel van Aertssen Group.

Boormeester kent ondergrond

Voor het uitvoeren van geothermische boringen moet een bedrijf als dusdanig erkend zijn én met door Embuild gecertificeerde boormeesters werken. Aan de boortoren leert een aspirant-boormeester de praktijk van zijn ervaren collega. “Geothermisch boren heeft een impact op de ondergrond omdat er meerdere geologische lagen worden doorboord. Na het boren worden de boorgaten afgedicht om vermenging van de verschillende geologische lagen te voorkomen. Het spoelwater toont wat er in de ondergrond gebeurt en hoe men best anticipeert op eventueel waterverlies”, zegt Cox.

Proviflow L

Na een geothermische boring moet het pijpleidingsysteem worden gevuld met een warmteoverdrachtsvloeistof. Op dat moment komt Proviron – met vestigingen in Hemiksem en Oostende – in beeld als specialist in glycolgebaseerde HTF’s (Heat Transfer Fluids). Onder de merknaam Proviflow is het bedrijf sterk vertegenwoordigd in de geothermische markt, dankzij zijn kwalitatief aanbod aan geïnhibiteerde glycol. Sinds twee jaar is er ook een Proviflow Business Unit actief in de Verenigde Staten, met name in West-Virginia. Proviflow is beschikbaar in drie varianten: FG, Neo en L (voor geothermische toepassingen). “Glycol is van nature kleurloos en wordt geproduceerd op basis van één van twee grondstoffen: MPG of MEG. In België is enkel de niet-toxische MPG variant toegelaten voor geothermische toepassingen. Onze meerwaarde zit in de juiste inhibitoren die we aan de glycol toevoegen. Zo krijg je een volledig product dat corrosiebestendig is en optimaal gebruikmaakt van de voordelen van glycol, zoals een efficiënte geleiding van koude en warmte,” zegt Brecht Polley, Sales Manager Proviflow bij Proviron. “Onze inhibitoren worden getest volgens de Amerikaanse ASTM D-1384-standaard. Ze worden uitsluitend in België geproduceerd en eventueel naar het buitenland verscheept. Het toevoegen van glycol voorkomt bovendien algenvorming. Hoe hoger het glycolpercentage in het mengsel, hoe lager het vriespunt – bijvoorbeeld -12,6°C bij een concentratie van 30%.”

De glycol moet nu nog veilig in het systeem gebracht worden. Daarom wordt eerst via een flow- en druktest nagegaan of het warmtepompsysteem volledig luchtdicht is. Indien dit het geval is, is een lek van glycol uitgesloten. Het koppelen van de sondes met het horizontale leidingwerk gebeurt via een PE-buis en PE-lasstukken. Bij grootschalige BEO-velden wordt er zone per zone afgetest. Enkel indien het systeem volledig lekvrij is, wordt er glycol opgestoken. Ofwel wordt de oplossing voorgemengd aangekocht, in de percentages door de opdrachtgever gevraagd – meestal 25% glycol, 75% zuiver (stads)water. Ofwel wordt er glycol aangekocht in IBC-vaten en in een mengvat op de werf gemengd. De benodigde hoeveelheid mengsel wordt bepaald in functie van het aantal sondes.

Kleuradditieven bij glycol

Vooral de inhibitoren en de hardheid van het water zijn van belang om de juiste samenstelling van het glycolmengsel te bepalen. Glycol is kleurloos. “De klant kiest het kleuradditief en kan hiervoor verschillende redenen hebben. Zo kan rode mazout in combinatie met rode kleurglycol voor verwarring zorgen en kiest hij bv. voor blauwe glycol. Bij een lek uit de bodem is deze kleur duidelijk zichtbaar. Er is ook het aspect marketing: een klant met pakweg een geelkleurig bedrijfslogo zal vaak voor het gele kleuradditief gaan”, zegt Brecht Polley.

Investeren in duurzaam watergebruik

Smeyers durft te investeren in duurzaamheid. “We zijn het enige boorbedrijf in ons land met een eigen decanteercentrifuge die vervuild boorwater zuivert van fijne kleipartikels. Het gezuiverd boorwater wordt hergebruikt tijdens het boorproces of wordt geloosd. Smeyers gaat sowieso voor duurzaam watergebruik. Klanten appreciëren dit”, zegt Cox. “Bij het boren in een poreuze ondergrond kan het gebruik van booradditieven het waterverlies beperken. Boren is nu eenmaal een waterintensieve en invasieve activiteit. Er moet altijd voldoende buffercapaciteit aan spoelwater zijn.” De site BULA/Veemarkt in Brugge is momenteel het grootste geothermisch project in ons land. Bedoeling is om dit stadsdorp in wording – met woningen, KMO-units, ateliers… – van verwarming en passieve koeling te voorzien. Ook bouwheren in de zorgsector doen vaak beroep op de geothermische expertise van Smeyers. Zo worden voor het nieuwe ziekenhuis in aanbouw in Lokeren 46 boringen uitgevoerd. Complementair behoren kleinschalige residentiële projecten – waar enkele glycolgebaseerde boringen volstaan – tot de scope van het bedrijf.

Door Philip Declercq